Soorten pensioenfondsen in Nederland

Er zijn in Nederland diverse soorten pensioenfondsen. Hieronder volgt een beknopte beschrijving.

Bedrijfstakpensioenfondsen

Een bedrijfstakpensioenfonds (BPF) is een pensioenfonds waarbij een grote groep werkgevers is aangesloten omdat ze allemaal in dezelfde branche of sector werkzaam zijn. Voorbeelden van branches zijn de Metalelektro, Metaalnijverheid, Bouw, Schilders, Architecten, Zorg, Overheid enzovoorts. Die aansluiting bij een BPF is niet vrijwillig; aansluiting is meestal verplicht als gevolg van het feit dat een Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO), inclusief pensioentoezegging, voor een branche of sector algemeen verbindend wordt verklaard door de Minister van Sociale Zaken. Daarna moet iedere werkgever binnen die branche of sector zich verplicht aansluiten bij het BPF en premie gaan betalen voor zijn werknemers. BPF’en zijn hierdoor meestal erg groot, met honderduizenden deelnemers en vele miljarden aan vermogen.

Een BPF wordt bestuurd door bestuurders die afkomstig zijn uit de branche/sector en worden voorgedragen door werkgevers, de vakbonden en gepensioneerden.

Beroepspensioenfondsen

Een beroepspensioenfonds lijkt sterk op een bedrijfstakpensioenfonds. Een beroepspensioenfonds is opgezet voor zelfstandigen die in een bepaald beroep werkzaam zijn zoals artsen. Ook hier is deelname meestal verplicht.

Ondernemingspensioenfondsen

Een ondernemingspensioenfonds (OPF) is opgericht door een enkele onderneming en is enkel werkzaam voor die werkgever en zijn werknemers. OPF’en zijn doorgaans wat kleiner dan BPF’en, alhoewel er ook heel grote OPF’en zijn.

Een OPF wordt meestal bestuurd door bestuurders die worden voorgedragen door de werkgever, de werknemers/vakbonden en de gepensioneerden.

Een verschil met BPF’en is dat een OPF doorgaans beter gefinancierd is. Dat komt doordat de deelnemers en gepensioneerden van een OPF een zeer directe en hechte band hebben met de werkgever. De werkgever heeft er belang bij dat het financieel goed gaat met “zijn” OPF. Een BPF is doorgaans het product van veel onderhandelingen en compromissen over arbeidsvoorwaarden en premies e.d. De afgelopen jaren zijn de premies bij veel BPF’en sterker gedempt en dat heeft hun financiële positie weinig goed gedaan.

Verschillende juridische vormen voor pensioenfondsen

BPF en OPF zijn stichtingen, een juridische vorm die traditioneel past bij het niet-commerciële karakter van pensioenfondsen. Maar er zijn inmiddels ook andere juridische structuren die worden gebruikt om pensioenfondsen in onder te brengen.

De Premie Pensioen Instelling (PPI) is een naamloze vennootschap, doorgaans opgericht door een of meer commerciële ondernemingen zoals verzekeringsmaatschappijen of banken. Een PPI mag enkel worden gebruikt voor toegezegde premieregelingen.

Een Algemeen Pensioen Fonds (APF) is ook een naamloze vennootschap, opgericht door commerciële ondernemingen. Maar het verschil met een PPI is dat er ook toegezegde uitkeringsregelingen mogen worden uitgevoerd.

Voor de deelnemer maakt het uiteindelijk allemaal niet zoveel uit.